Historyczny fakt Zmartwychwstania

Autor: ks. Mieczysław Piotrowski TChr,
Miłujcie się! 2/2013 → Temat numeru

Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest najważniejszym wydarzeniem w historii ludzkości. Jest to historyczny fakt, który w sposób ostateczny potwierdził, że Jezus jest Bogiem, że to wszystko, czego nauczał i co czynił, jest prawdą.

Od wiary w Zmartwychwstanie Chrystusa uzależnione jest nasze zbawienie. Zmartwychwstały Jezus mówi: „Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie uwierzy, będzie potępiony” (Ewangelia wg św. Marka 16,16). Wiara w Zmartwychwstanie Chrystusa opiera się na konkretnych faktach, które wszyscy ludzie mogą poznać, i na osobistym kontakcie ze Zmartwychwstałym, który jest z nami obecny „przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” (Ewangelia wg św. Mateusza 28,20). Zmartwychwstanie Chrystusa jest jednym z najlepiej udokumentowanych wydarzeń w historii. Skąd się o nim dowiadujemy i jaka jest wiarygodność historycznych źródeł faktu Zmartwychwstania?

Wiarygodność historycznych źródeł dotyczących faktu Zmartwychwstania

Historyczne badania naukowe stwierdzają, że ewangeliści przekazali prawdę o obiektywnie zaistniałym fakcie Zmartwychwstania Chrystusa. Było to wydarzenie, które miało miejsce w konkretnym czasie i miejscu, ale które całkowicie przerasta historię. Najważniejszym historycznym źródłem, z którego dowiadujemy się o Zmartwychwstaniu Chrystusa, jest Pismo Święte Nowego Testamentu oraz Tradycja Kościoła przekazywana z pokolenia na pokolenie. Jeżeli ktoś przy obecnej wiedzy naukowej kwestionuje historyczną wiarygodność Nowego Testamentu, to albo jest ignorantem, albo człowiekiem złej woli.

Kiedy bada się wiarygodność Pisma św., stosując te same kryteria, jakimi się bada wszystkie inne starożytne teksty, to widać wyraźnie, że wiarygodność manuskryptowa Pisma św. jest zdecydowanie większa od każdego innego dzieła literatury starożytnej. Z naukowego punktu widzenia w Nowym Testamencie mamy wiarygodny zapis wydarzeń z życia, nauczania oraz Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa. Naukowcy zbadali i porównali ze sobą mnóstwo manuskryptów. W swoich badaniach brali pod uwagę liczbę istniejących rękopisów i okres, który upłynął od czasu powstania oryginału i napisania posiadanej kopii.

Porównując materiał tekstowy sławnych starożytnych dzieł literackich ze źródłami Nowego Testamentu, widzimy, jak przeogromne jest bogactwo manuskryptów Nowego Testamentu i jak wielkie ubóstwo manuskryptów wszystkich innych starożytnych dzieł. I tak na przykład, jeśli chodzi o Historię Tukidydesa, napisaną 400-460 lat przed Chr., to posiadamy tylko osiem jej manuskryptów, datowanych na 900 r. po Chr., a więc powstałych 1300 lat po napisaniu oryginału. Tak samo nieliczne i odległe w czasie od daty powstania oryginału są manuskrypty Dziejów Herodota. Istnieje tylko pięć manuskryptów z 1100 r. po Chrystusie Poetyki Arystotelesa, której oryginał został napisany 1400 lat wcześniej. Podobnie jest z innymi dziełami starożytnymi. I chociaż najwcześniejsze, nieliczne manuskrypty tych dzieł pochodzą z czasów bardzo odległych od daty napisania oryginałów, to jednak nikt z naukowców nie kwestionuje autentyczności tych tekstów.

Natomiast w przypadku Nowego Testamentu posiadamy przeszło 24 tysiące częściowych lub kompletnych jego manuskryptów. Około 5600 z nich zostało spisanych wcześniej niż 100 lat po opisywanych wydarzeniach (por. Mike Licona, The Resurrection of Jesus: A New Historiographical Approach (Downers Grove, IL: InterVasity, 2010), 172, 275).

9 lutego 2012 r. prof. Daniel Wallace, jeden z największych w świecie specjalistów w dziedzinie krytyki tekstu Nowego Testamentu, ogłosił, że zostały odnalezione nieznane dotychczas manuskrypty ksiąg Nowego Testamentu pochodzące z Egiptu. Najstarszy z nich zawiera tekst Ewangelii według św. Marka i pochodzi z I wieku n.e. Jest to więc najstarszy znany manuskrypt Nowego Testamentu z okresu, w którym żyli naoczni świadkowie Zmartwychwstania Jezusa. Określenia daty rękopisu Ewangelii św. Marka dokonał jeden z najbardziej cenionych paleografów na świecie. Ten nowo odkryty rękopis jest starszy o 150 lat od dotychczas znanego rękopisu z fragmentem Ewangelii św. Marka (w manuskrypcie P45), który pochodzi z około 200 r. Wśród pozostałych odkrytych manuskryptów znajduje się fragment Ewangelii św. Łukasza, który jest starszy od najstarszego dotychczas papirusu Ewangelii św. Jana, datowanego na 120-125 r.

Z naukowego punktu widzenia wiarygodność manuskryptowa pism Nowego Testamentu jest zdecydowanie większa od wszystkich innych dzieł starożytnej literatury. Teksty Nowego Testamentu powstały i były w obiegu, gdy jeszcze żyli naoczni świadkowie nauczania, Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa.

Badania naukowe wskazują, że teksty większości ksiąg Nowego Testamentu były napisane już przed upadkiem Jerozolimy w 70 r. n.e. (zob. np. John A.T. Robinson, Redating the New Testament, SCM Press, London 1976). Naukowców zdumiewa fakt, jak bardzo jednolity jest przekaz Nowego Testamentu oraz wierny temu, co rzeczywiście się wydarzyło.

Trzeba pamiętać, że również odkrycia archeologiczne są zgodne z realiami życia, których dotyczą teksty zarówno Nowego, jak i Starego Testamentu. Wszechstronne naukowe badania tekstów Nowego Testamentu potwierdzają, ponad wszelką wątpliwość, wiarygodność opisywanych tam wydarzeń. Możemy mieć pewność, że teksty Nowego Testamentu wiernie relacjonują publiczną działalność Jezusa łącznie z Jego wypowiedziami. Teksty te zostały napisane przez ludzi, którzy albo sami byli naocznymi świadkami działalności Chrystusa, albo wiernie przedstawiali relacje osób, które towarzyszyły Mu w czasie Jego ziemskiego życia. Ewangelie i inne teksty Nowego Testamentu są więc rzetelnym źródłem informacji o życiu, nauczaniu, śmierci i Zmartwychwstaniu Jezusa.

Dlatego prof. Clark H. Pinnock tak pisze o wiarygodności Pisma św.: „Nie ma innego dokumentu będącego wytworem świata antycznego, który byłby poświadczony tak wspaniałym zestawem tekstowych i historycznych dowodów i który przedstawiałby tak znakomite źródło danych historycznych, które można rozumnie wykorzystać. Uczciwy [człowiek] nie może odrzucić takiego skarbu. Sceptycyzm dotyczący historycznych listów uwierzytelniających chrześcijaństwo opiera się na irracjonalnym uprzedzeniu do nadprzyrodzoności” (C. Pinnock, Set Forth Your Case, „The Craig Press”, New Jersey 1968, s. 58; cyt. za: Josh McDowell, Jezus. Więcej niż cieśla).

Najstarsza formuła wiary w Zmartwychwstanie

O tym, w jaki sposób od samego początku było głoszone orędzie o Zmartwychwstaniu Jezusa, dowiadujemy się z 1 List do Koryntian 15,3-8. Ten tekst jest najstarszym świadectwem wyznawania wiary w Zmartwychwstanie Jezusa, która była głoszona we wspólnocie pierwszych chrześcijan. Zapewne słowa te wypowiadano w formie liturgicznego hymnu. Słynny egzegeta Jean Carmignac podkreśla, że struktura zdań tego tekstu, sposób użycia przymiotników i rodzajników, jednoznacznie wskazuje na to, że to była  formuła wyznania wiary, którą z pamięci recytowano lub śpiewano. Ten najstarszy zachowany tekst zawierający wyznanie wiary w Zmartwychwstanie Chrystusa powstał na początku 50 r. Czytamy w nim: „Przekazałem wam na początku to, co przejąłem; że Chrystus umarł – zgodnie z Pismem – za nasze grzechy, że został pogrzebany, że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem; i że ukazał się Kefasowi, a potem Dwunastu, później zjawił się więcej niż pięciuset braciom równocześnie; większość z nich żyje dotąd, niektórzy zaś pomarli. Potem ukazał się Jakubowi, później wszystkim apostołom. W końcu, już po wszystkich, ukazał się także i mnie jako poronionemu płodowi” (1 List do Koryntian 15,3-8). Przez wieki przygotowujący się do chrztu (katechumeni) musieli uczyć się na pamięć tych prawd, które są fundamentem chrześcijaństwa. Pierwotny Kościół z całą pewnością przechowywał i aktualizował listę żyjących spośród tych pięciuset osób, które spotkały Zmartwychwstałego.

„Wiara pierwszej wspólnoty wierzących opiera się na świadectwie konkretnych ludzi, znanych chrześcijanom i w większości żyjących jeszcze pośród nich. Tymi »świadkami zmartwychwstania Chrystusa» są przede wszystkim Piotr i Dwunastu, ale nie tylko oni: Paweł mówi bardzo jasno, że Jezus ukazał się pięciuset osobom równocześnie, a ponadto Jakubowi i wszystkim Apostołom” (Katechizm Kościoła Katolickiego 642).

Pierwsi głosiciele Ewangelii przekazywali jako pierwszą i najważniejszą prawdę to, że Chrystus został ukrzyżowany, umarł, Jego ciało złożono w grobie, a trzeciego dnia zmartwychwstał, i dodawali: „a my jesteśmy tego świadkami” (por. Dzieje Apostolskie 2,32; 3,15). To było najważniejsze przesłanie, ponieważ Zmartwychwstanie Jezusa jest ostatecznym potwierdzeniem, że Jezus jako prawdziwy człowiek jest równocześnie prawdziwym Bogiem, naszym Zbawicielem.

Prawda o Zmartwychwstaniu Jezusa jest od samego początku głoszona i przekazywana z pokolenia na pokolenie. Nasza wiara opiera się na świadectwie tych, którzy widzieli zmartwychwstałego Chrystusa. Kiedy człowiek uwierzy, że Jezus zmartwychwstał, przyjmie sakrament chrztu św., nawiąże z Nim osobisty kontakt w wytrwałej codziennej modlitwie oraz w sakramentach pokuty i Eucharystii, wtedy już tutaj, na ziemi, doświadczy radości zmartwychwstania, gdyż będzie uczestniczył w ostatecznym zwycięstwie Chrystusa nad grzechem, szatanem i śmiercią.

Artykuł opublikowany za zgodą Miłujcie się! w grudniu 2015 r.

Czytaj inne artykuły Chrześcijańskie po Polsku

Top

Poleć tę stronę znajomemu!